Na czym polega działanie RU-486

RU-486 należy do środków nowej generacji, których działanie polega na blokowaniu końcowych receptorów w tkankach wydzielających różne hormony. Gdy receptor taki zostanie zablokowany, wpływ hormonu, lub innych procesów zależnych od tego hormonu, zostaje przerwany lub zmieniony.

RU-486 blokuje receptory końcowe wielu różnych tkanek, jednak jego głównym, najistotniejszym klinicznie działaniem, pozostaje blokowanie receptorów dla progesteronu.

Ponieważ progesteron jest hormonem nieodzownym dla podtrzymania ciąży, zablokowanie jego działania powoduje poronienie. Progesteron jest także konieczny dla zachowania prawidłowego rozwoju śluzówki macicy, która stanowi podłoże dla implantacji i rozwoju poczętego dziecka. Na skutek podania RU-486 progesteron zostaje zablokowany, a śluzówka macicy nie jest w stanie dłużej odżywiać rozwijającego się dziecka, które głoduje, obumiera i zostaje wydalone.

Minęło sporo czasu, zanim producenci i badacze zajmujący się klinicznym zastosowaniem RU-486 określili, jaki jest naprawdę sposób działania tego preparatu.

Pierwotnie zalecano stosowanie RU-486 jako tzw. poranną pigułkę po stosunku. Jednakże stwierdzono, że nie było to skuteczne we wczesnym okresie ciąży, zanim poziom progesteronu nie osiągnął progu krytycznego.

Następnie zalecano ten preparat jako tzw. regulator miesiączek – oznacza to, że kobieta, biorąc tę tabletkę co miesiąc, mogła nawet nie wiedzieć, że roniła, co prawdopodobnie uspokajało jej sumienie. Jednakże i w tym przypadku stwierdzono, że RU-486 powodował zjawisko desynchronizacji, w którym okresy: owulacyjny i menstruacyjny stały się niepowiązane ze sobą, co obniżało skuteczność preparatu w przerywaniu ciąży.

W 1987 r. dr Beaulieu, odkrywca preparatu RU-486, twierdził, że środek ten całkowicie zastąpi zabiegi sztucznych poronień w czasie pierwszych 10 tygodni ciąży, kiedy to dokonuje się 80 proc. aborcji. W rzeczywistości jednak, środek ten często nie jest skuteczny po upływie 7 tygodni ciąży. Jest najbardziej skuteczny i wywołuje najmniej powikłań jedynie wówczas, jeśli zastosuje się go w okresie 3-tygodniowego „okienka” pomiędzy czwartym a siódmym tygodniem ciąży. Ponadto środek ten nie jest polecany dla kobiet powyżej 35. roku życia.

RU-486, zastosowany w celu wywołania poronienia w pierwszych tygodniach ciąży, jest skuteczny tylko w 60 proc. przypadków. W połączeniu z prostaglandynami skuteczność wzrasta do 80 proc. Powtórne zastosowanie prostaglandyn wywoła poronienie u dalszych 15 proc., pozostałe zaś 5 proc.prawdopodobnie zakończy się aborcją przeprowadzoną metodą chirurgiczną.

Według Międzynarodowej Komisji Ankietowej, powołanej w Paryżu dla badania RU-486, prawidłowe zastosowanie tego środka wymaga nie tylko zwyczajnego zażycia pigułek w domu, ale również potencjalnych sześciu lub siedmiu wizyt u lekarza lub w szpitalu wcelu:

1. Potwierdzenia ciąży i podania RU-486 pod nadzorem.
2. Pobytu przez 12 godzin w szpitalu w celu iniekcji prostaglandyn.
3. Wydalenia płodu, co w 80 proc. przypadków powoduje krwotok i depresję.
4. Zastosowania powtórnych dawek prostoglandyn, co jest konieczne w 20 proc. przypadków.
5. Wykonania chirurgicznego zabiegu aborcji w tych przypadkach, gdy zastosowanie obu wymienionych środków okazało się nieskuteczne.
6. Poddania się po pewnym czasie badaniu ultrasonograficznemu, aby się upewnić, czy wszystkie szczątki nienarodzonego dziecka zostały wydalone.

W 5-10 proc. przypadków może być konieczne jeszcze jedno przyjęcie do szpitala w celu kontroli lub leczenia nadmiernego krwawienia.

Krwawienie występuje u ponad 90 proc. kobiet stosujących RU-486. Nadmierny krwotok może wymagać transfuzji krwi i/lub wyłyżeczkowania jamy macicy.

Pomimo pozornej łatwości i prostoty stosowania kolejnym problemem jest kwestia bezpieczeństwa kobiety. Pomijając zwykłe objawy uboczne jak nudności, wymioty i skurcze macicy oraz nie dające się uniknąć krwawienia (które albo mogą być bagatelizowane albo wyolbrzymiane, w zależności od punktu widzenia), rzeczywistym problemem w aspekcie bezpieczeństwa staje się konieczność stosowania prostaglandyn.

Nikt nie uważa, że stosowanie prostaglandyn jest bezpieczne i nieszkodliwe. Są to bowiem wysoce aktywne składniki biologiczne, które wywierają wyraźny wpływ na układ sercowo-naczyniowy, wymagając ścisłego nadzoru.

Zastosowanie RU-486 wraz z prostaglandynami jest metodą o tak wysokim ryzyku, że powinno to być wystarczającym powodem do wykluczenia jej stosowania.

Eugene F. Diamond
Głos dla życia, nr 1 (27) III 1998 r.