Wszystkim, którzy chcieliby wykorzystać swój talent literacko-dziennikarski podsuwamy małą ściągę. Można z niej korzystać do woli, próbować różnych form dziennikarskich i pisać, pisać, pisać. Polecamy też Waszej pamięci nasze strony. One to mogą stać się pierwszymi łamami, na których wasze teksty ujrzą światło dzienne. No to pióro, o przepraszam klawiaturę do ręki i do dzieła! Powodzenia.
Agnieszka Przytuła
Diakonia Środków Społecznego Komunikowania – Lublin
Wywiad
Rodzaj rozmowy publicznej, inny niż rozmowa towarzyska, ma cel komercyjny, poznawczy, jego zadaniem jest przekazanie czegoś czytelnikowi, coś propaguje; może też mieć charakter śledczy, coś wyjaśniający.
Rodzaje:
forma prosta: pytanie – odpowiedź
sonda – pytanie adresowane bądź do przypadkowych osób, bądź do celowo wybranych (wtedy sonda adresowana; np. pytamy samych nauczycieli, lub inną określoną grupę)
relacja – opowiadanie o jakimś wydarzeniu nie przerywane pytaniami
dyskusja redakcyjna – dziennikarz niejako zadaje temat, rzuca hasło i kilku rozmówców podejmuje go samodzielnie, dziennikarz pilnuje tylko, by goście nie zeszli z zadanego tematu, nie obrażali się za bardzo wzajemnie
Pytania
Pytanie ma być proste, dociekliwe, komunikatywne, konkretne; nie zadajemy wielu pytań otwartych np. co Pan sądzi o…?
Komentarz
Gatunek opiniotwórczy, wypowiedź zawierająca analizę i ocenę faktów, wyraża poglądy autora, jest więc subiektywnym widzeniem świata.
Rodzaje:
glosa (bliska informacji prasowej), rodzaj artykułu wstępnego (gdy jest jakaś bardzo istotna sprawa, którą w przyszłości zamierzamy szerzej opisać); recenzja, polemika.
komentarz perswazyjny – odwołuje się do emocji czytelnika, posługuje się językiem naładowanym emocjami, dąży do ukształtowania określonych poglądów
komentarz wyjaśniający (analityczny) – język wyraźnie chłodny, brak narzuconej pointy czytelnikowi, celem jest tylko wyjaśnienie pewnego zjawiska, czytelnik sam ocenia.
Cechy:
wiele argumentów przekonywujących
dobrze posegregowane argumenty
prosty język dużo!!! przymiotników
Felieton
Bliski komentarzowi, ma jednak skomplikowaną strukturę – tu zaczyna się literatura!
Cechy:
ma dostarczać rozrywki
może pozostawić czytelnika w niewiedzy
rzeczywistość jest tylko pretekstem
powinien być krótki
efektowny
błyskotliwy
może być splotem wielu spraw
Konstrukcja
zależy od wyboru autora, przyjęcia pewnej konwencji np.:
wychodzenie od jakiegoś historycznego wydarzenia
ubieranie bohaterów współczesnych w kostiumy z innej epoki
wykorzystanie parodii
budowanie paradoksów – dwa fakty, które pozornie się nie łączą, ale po zestawieniu można skonstruować coś ciekawego
Reportaż
Gatunek opiniotwórczy, rodzaj fotografii świata
Rodzaje:
Relacje reportażowe, korespondencje, reportaż prasowy, literacki
Cechy:
nie powinien być pisany w pierwszej osobie, reporter patrzy na zjawisko z dystansu, chłodnym okiem
należy unikać mowy zależnej, wskazane jest cytowanie wypowiedzi
najważniejsze są nietypowe fakty, wydarzenia dziejące się pośród ogólnego zgiełku
unikać formy bezosobowej
dobry reportaż zawiera dużo szczegółów
epitety, krótkie charakterystyki, jednostki, poszczególni ludzie muszą być opisani; nie: ta pani jest bogata, ale ta pani miała na szyi połyskującą brylantami kolię
wchodząc w świat opisywany nie należy mieć o nim gotowych wyobrażeń
nie wolno oceniać świata, ludzi, wydarzeń; tak pisać, by czytelnik sam wyciągnął wnioski, ale takie jakie chcemy
wydarzenia mogą bądź występować kolejno po sobie, bądź być poprzestawiane dowolnie przez autora.
Agnieszka Przytuła
© Diakonia Środków Społecznego Komunikowania – Lublin
http://www.oaza.lublin.pl/html/sciaga.html
