Do zasadniczych obowiązków nadzwyczajnego szafarza Komunii św. należy pomoc w zanoszeniu jej chorym i niepełnosprawnym. Inne funkcje liturgiczne mogą oni pełnić wyjątkowo tzn. gdy brak właściwych osób i ich czynności musiałby wykonać odprawiający kapłan.

Przygotowanie dalsze

Duchowe

Liturgia jest źródłem i szczytem życia chrześcijańskiego. Posługa liturgiczna nie ogranicza się tylko do czynności spełnionej w liturgii, lecz jest także diakonią we wspólnocie. Wskazane jest zaangażowanie osób pełniących funkcję nadzwyczajnego szafarza Komunii św. w inne dzieło apostolskie w rodzinie, parafii.

Teologiczne

Powinno obejmować następujące zagadnienia:

• właściwe rozumienie liturgii; jej znaczenia w życiu Kościoła, miejscowej wspólnoty parafialnej i w życiu osobistym,
• sposoby obecności Chrystusa w liturgii: w zgromadzeniu liturgicznym, w osobie odprawiającego kapłana, w słowie Bożym, Eucharystii i innych znakach sakramentalnych,
• teologia zgromadzenia liturgicznego i podział funkcji; udział świeckich w liturgii,
• posługa nadzwyczajnych szafarzy Komunii św.: znaczenie, przygotowanie, upoważnienie biskupa, prawa i obowiązki,
• chrześcijański wymiar niedzielnego świętowania, uzasadnienie niedzielnego uczestnictwa we Mszy św.: współczesne możliwości i zagrożenia,
• podstawowe zagadnienia z teologii Eucharystii: Pamiątka, Ofiara, Uczta – czynne, świadome i owocne uczestnictwo; struktura Mszy św. i jej ważniejsze elementy (śpiewy, czytania, modlitwy, obrzędy),
• warunki owocnego przyjmowania i godnego udzielania Komunii św.
• pobożność eucharystyczna i kult Chrystusa Pana w Najświętszym Sakramencie poza Mszą św.
• czynności nadzwyczajnych szafarzy podczas Mszy św. i zanoszenie Komunii św. chorym; duszpasterstwo chorych w parafii i szpitalach,
• świadomość chrzcielna i znaczenie pokuty w życiu chrześcijanina,
• świeccy w życiu Kościoła,
• znaczenie modlitwy i różne jej formy; elementy Liturgii Godzin.

Wspólnotowe

Przygotowanie do pełnienia funkcji nadzwyczajnego szafarza Komunii św. dokonuje się w czasie specjalnych kursów przed dopuszczeniem do jej wykonywania. Jej pogłębieniu służą doroczne rekolekcje, w czasie których dopuszczenie do tej funkcji jest przedłużane. NSKS mogą także formować się w czasie dni skupienia, w grupach apostolskich, w parafiach.

Przygotowanie bliższe

Podczas prób przed liturgią należy zwrócić uwagę na:

• ustalenie sposobu oraz miejsc rozdzielania Komunii św.: zależnie od liczby wiernych i zwyczajów parafialnych (np. przy prezbiterium, w każdej nawie, na chórze, z tworzeniem szpalerów albo bez nich);
• określenie ile osób ma pełnić tę funkcję (jeśli na Mszy jest odpowiednia liczba zwyczajnych szafarzy, wówczas NSKS nie rozdzielają Komunii św.);
• wskazanie miejsc w prezbiterium, które mają zająć posługujący;
• strój posługujących: alba (a jeśli jej krój tego wymaga, to także humerał i pasek).

Uzgodnienia z innymi uczestnikami celebracji

• proboszcz, główny celebrans lub osoba przez niego wyznaczona decyduje o tym, czy jest potrzeba, by NSKS na Mszy św. pełnili swoją funkcję,
• główny celebrans lub ceremoniarz decyduje o tym, w jakich miejscach i w jaki sposób będzie rozdzielana Komunia św.; jeśli jest więcej szafarzy i zwyczaje parafialne są znane – mogą uzgodnić te kwestie między sobą.

Przygotowanie bezpośrednie

Tuż przed celebracją należy pamiętać o tym, że:

• posługujący przychodzą do zakrystii w zależności od rodzaju celebracji na co najmniej 15-30 minut przed liturgią, by wyciszyć się, przygotować duchowo i dokonać ostatnich uzgodnień (czy mają pełnić tę funkcję na liturgii – jeśli tak, to w jakim miejscu rozdzielać Komunię, a także, czy nie powinni pełnić także innej funkcji, np. przeczytać lekcji),
• jeśli nie ma ministrantów ołtarza na kredensie należy przygotować puszkę z komunikantami,
• jeśli mają pełnić także inne funkcje, to winni się do nich przygotować oddzielnie,
• istotnym elementem przygotowania jest wspólna modlitwa zespołu służby liturgicznej i chwila skupienia w ciszy.

Wypełnianie funkcji na Mszy św.

• idą w procesji wejścia z innymi członkami służby liturgicznej (zwykle za innymi posługującymi, a przed kapłanem) i zajmują wyznaczone miejsca w prezbiterium,
• przystępują do ołtarza po przyjęciu Komunii przez kapłana,
• otrzymują Komunię od kapłana – przy czym wypada, aby Komunię otrzymali pod dwiema postaciami (przez zanurzenie albo picie z kielicha),
• następnie z rąk kapłana otrzymują naczynia zawierające postacie eucharystyczne, które mają rozdawać wiernym,
• gdy ma być wykorzystane naczynie znajdujące się w tabernakulum w czasie Baranku Boży… przynosi je na ołtarz prezbiter lub diakon (nadzwyczajny szafarz może to uczynić wyjątkowo, np. gdy kapłanowi uniemożliwia to choroba).

Sposób udzielania Komunii św.

Pod jedną postacią

Nadzwyczajny szafarz „ukazuje nieco uniesioną Hostię, mówiąc: CIAŁO CHRYSTUSA – przystępujący do Komunii świętej odpowiada: AMEN i przyjmuje Najświętszy Sakrament do ust lub, jeśli jest to dozwolone, na dłoń” (OWMR nr 161); w tym drugim przypadku wierny powinien przyjąć Komunię do ust od razu – czuwa nad tym szafarz.Pod dwiema postaciami

Jeśli przyjmujący Komunię św. piją bezpośrednio z kielicha, wówczas NSKS podaje kielich mówiąc: Krew Chrystusa, przyjmujący odpowiada: Amen. Podczas picia z kielicha przyjmujący, jeśli potrzeba, „swymi rękami przysuwa sobie kielich do ust” (OWMR nr 266). Po przyjęciu Krwi Pańskiej nadzwyczajny szafarz ociera puryfikaterzem zewnętrzną stronę kielicha.

Jeśli Komunii św. pod obiema postaciami udziela się przez zanurzenie, wówczas NSKS trzyma kielich, a kapłan (lub drugi NSKS) naczynie z hostiami i po zanurzeniu części hostii w kielichu podnosi ją mówiąc: Ciało i Krew Chrystusa, przyjmujący odpowiada: Amen.

• Celem podkreślenia związku Komunii świętej chorych ze sprawowaniem Eucharystii przez wspólnotę parafialną wskazane jest, by przed końcowym błogosławieństwem kapłan przekazał chorym za pośrednictwem szafarzy specjalne pozdrowienie od wspólnoty, a NSKS otrzymywali Najświętszy Sakrament od celebransa po obrzędzie rozesłania wiernych.

Zanoszenie Komunii św. chorym

• nadzwyczajni szafarze Komunii świętej powinni troszczyć się o osoby obłożnie chore i w podeszłym wieku, które nie mogą fizycznie uczestniczyć w liturgii eucharystycznej w kościele.
• w ramach duchowego przygotowania NSKS powinien w przeddzień Komunii św. delikatnie zapytać chorego, czy pragnie przed Komunią św. przyjąć sakrament pokuty – jeśli tak, trzeba o tym powiadomić proboszcza; w czasie wizyty przygotowawczej, jeśli zaistnieje taka potrzeba, należy poprosić domowników lub opiekunów chorego o przygotowanie mieszkania (stół nakryty białym obrusem, świece, krzyż, woda święcona, szklanka czystej wody do puryfikacji lub podania choremu);
• NSKS zanosi Komunię św. do chorego w specjalnie do tego celu wykonanym naczyniu umieszczonym w odpowiedniej bursie, którą zawiesza na szyi; swoją posługę poza Mszą św. pomocnik pełni w ubraniu cywilnym, odświętnym;
• niosąc Komunię św. w drodze nie rozmawia, w modlitewnym skupieniu uwielbia swego Pana i Boga;
• opis spełniania funkcji, w tym zwykły i skrócony obrzęd Komunii św. chorych udzielanej przez NSKS, znajduje się w księdze liturgicznej: “Sakramenty chorych. Obrzędy i duszpasterstwo”, wyd. 2, Katowice 2004, s. 54-63.
• inne śpiewy, teksty modlitewne i czytania biblijne można odpowiednio dobrać z tekstów liturgicznych danej niedzieli lub święta albo okresu liturgicznego.