Ministranci światła
Ministranci światła, inaczej ceroferariusze, pełnią w liturgii posługę światła, niosąc podczas obrzędów świece w świecznikach lub – zgodnie z lokalną tradycją – pochodnie. Swoją funkcję sprawują podczas Eucharystii, liturgii godzin i różnych procesji. W tym opracowaniu zebrano uwagi dotyczące spełniania czynności podczas Mszy Świętej. Informacje o posłudze np. podczas procesji eucharystycznych zawierają inne „Krótkie Pomoce Liturgiczne”.
Przygotowanie dalsze
Duchowe
Liturgia jest źródłem i szczytem życia chrześcijańskiego. Posługa liturgiczna nie ogranicza się tylko do czynności spełnionej w liturgii, lecz jest także diakonią we wspólnocie. Wskazane jest zaangażowanie osób pełniących funkcję ministranta światła w inne dzieło apostolskie w rodzinie, parafii.
Teologiczne
Znak światła w liturgii posiada szerokie znaczenie. Bóg jest światłością, a nie ma w Nim żadnej ciemności (1 J 1, 5b). Znak światła bardzo czytelnie wskazuje na Bożą obecność. Jest on mocno zakorzeniony w Piśmie Świętym. Bóg najwyższy prowadził swój lud wybrany przez pustynię poprzez znak ognia, który wskazywał drogę w nocy.
Ministrant światła pomaga sobie i wszystkim innym wiernym dostrzec tę prawdę o Bożej obecności. Światło ma nie tylko znaczenie praktyczne – by było jasno w kościele – ale niesie bogate treści teologiczne.
Symbolika światła w Piśmie Świętym: ST: Wj 24, 10n; Hi 29, 3; Ps 18, 29; Ps 27, 1; Ps 119, 105; Prz 6, 23; Iz 9, 1; Iz 42, 6-7; Iz 58, 20; Ha 3, 3n.
NT: Mt 4, 16; Mt 17, 2; J 9, 5; J 8, 12; Dz 9, 3; Dz 22, 6; Rz 13, 12n; 1 J 1, 5nn; 1 J 2, 8-11.
Wspólnotowe
Przygotowanie do pełnienia każdej funkcji liturgicznej powinno dokonywać się we wspólnocie, np. podczas spotkań formacyjnych poświęconych rozważaniu tematu liturgii, tzw. kręgów liturgicznych. Jest opracowany specjalny program poświęcony takiemu przygotowaniu oraz liczne przydatne na tej drodze materiały.
Przygotowanie bliższe
Próby przed liturgią
Podczas prób przed liturgią należy zwrócić uwagę na:
- sposób trzymania i niesienia świec: jednolity, symetryczny, na równej wysokości,
- ustalenie tras procesji i miejsca ustawienia się przed wyjściem do zakrystii; miejsce ministrantów światła w procesji wejścia i w czasie wyjścia do zakrystii,
- porządek procesji na Ewangelię,
- strój posługujących – może być dwojaki, jednak jest wskazane, by przynajmniej pełniący funkcje parami, mieli strój tego samego rodzaju: alba (gdy jej krój tego wymaga, to także humerał i pasek) bądź komża (w zależności od panującego zwyczaju także sutanka, kołnierz, rewerenda).
Uzgodnienia z innymi uczestnikami celebracji
- z ceremoniarzem należy uzgodnić trasę procesji wejścia i drogę wyjścia do zakrystii, miejsce stawiania świec (ołtarz lub obok niego albo kredens) oraz zajmowane miejsca w prezbiterium;
- z ministrantem krzyża – przećwiczyć procesję i sposób oddawania czci ołtarzowi (albo wobec Najświętszego Sakramentu);
- z ministrantami kadzidła i kapłanem (diakonem) należy przećwiczyć porządek procesji na Ewangelię;
- z zakrystianem – uzgodnić jakie świeczniki i świece mają być użyte podczas celebracji, czy nie należy w jakiś sposób ich przygotować (np. wyczyścić świecznik, wyrównać świece itp.);
- między sobą ministranci światła uzgadniają kto daje znak rozpoczęcia procesji, skłonów, zwrotów, itd., dbając o to, by pełnić posługę w sposób zgrany i wykonując czynności symetrycznie i pięknie.
Przygotowanie bezpośrednie
Tuż przed celebracją należy pamiętać o tym, że:
- posługujący przychodzą do zakrystii co najmniej 15 minut (w dni powszednie) lub 30 minut (w święta i uroczystości) przed liturgią, aby dokonać ostatnich uzgodnień, np. jaka jest trasa procesji wejścia (długa czy krótka),
- w zakrystii należy przygotować świeczniki i świece oraz zapałki (jeden z ministrantów światła zabiera jedno pudełko),
- przed liturgią należy zapalić w kościele świece ołtarzowe, a gdy jest chrzest oraz w Okresie Wielkanocnym należy zapalić również paschał,
- w uroczystość poświęcenia kościoła własnego zapala się tzw. zacheuszki (12 świec umieszczonych w świątyni),
- istotnym elementem przygotowania jest wspólna modlitwa zespołu służby liturgicznej i chwila skupienia w ciszy.
Podstawowe zasady dotyczące sposobu wykonania funkcji
Procesja wejścia
- ministranci światła idą w procesji po obu stronach ministranta krzyża (albo tuż przed nim – gdy przejście jest wąskie); jeśli jest stosowane kadzidło, to w procesji wejścia ministranci kadzidła idą na czele procesji (patrz: schemat),
- po dojściu do ołtarza nie przyklękają – czynią skłon głowy (zwykle razem z ministrantem krzyża), po czym stawiają świece w odpowiednim miejscu i udają się na wyznaczone miejsca.
Procesja na Ewangelię
- ustawiają się ze świecami w wybranym miejscu w pobliżu ołtarza w czasie śpiewu przed Ewangelią,
- udają się do ambony wraz z ministrantami kadzidła poprzedzając kapłana (diakona) proklamującego Ewangelię,
- w czasie proklamacji Ewangelii stoją przed amboną,
- po Ewangelii (albo po błogosławieństwie Ewangeliarzem – gdy jest biskup) ustawiają świece w ustalonym miejscu.
Wyjście do zakrystii
- przed błogosławieństwem wraz z ministrantem krzyża ustawiają się ze świecami w uzgodnionym miejscu,
- skłaniają głowę wówczas, gdy celebransi i pozostali posługujący przyklękają, a następnie wyznaczoną drogą udają się do zakrystii.