Orant
Modlitwa powszechna jest modlitwą błagalną, w której lud odpowiada na słowo Boże przyjęte z wiarą i wykonując wynikającą z chrztu funkcję, kapłańską zanosi do Boga prośby. Powinna ona być stosowana z zasady we Mszach św. sprawowanych z udziałem ludu.
Przewodniczący celebracji rozpoczyna ją i kończy. Odczytywanie wezwań tej modlitwy nie należy już do GC – winien je wygłaszać diakon, kantor, lektor lub inny wierny świecki. Może to czynić z ambony lub z innego odpowiedniego miejsca.
W posłudze modlitwy wiernych można wyróżnić dwa etapy: przygotowanie wezwań (albo ich wybór) i wygłoszenie na liturgii. Funkcja liturgiczna oranta polega na odczytaniu wezwań.
Przygotowanie dalsze
Duchowe
Liturgia jest źródłem i szczytem życia chrześcijańskiego. Posługa liturgiczna nie ogranicza się tylko do czynności spełnionej w liturgii, lecz jest także diakonią we wspólnocie. Przygotowywanie wezwań modlitwy powszechnej i jej wygłaszanie stanowi dopełnienie i źródło innych dzieł modlitewnych. W szczególny sposób można to dostrzec podczas sprawowania Eucharystii z udzieleniem sakramentów np. w liturgii sakramentu chrztu wskazane jest, aby do posługi modlitwy zaprosić chrzestnych lub innych przedstawicieli rodziny dziecka – oni są pierwszymi, którzy powinni się modlić w intencji dziecka i innych do tej modlitwy zachęcać.
Teologiczne
Przygotowujący wezwania modlitwy powszechnej powinien czytać i znać Pismo Święte. Znajomość podstaw teologii biblijnej, która może być zdobyta podczas formacji w grupach apostolskich lub w czasie studiów teologicznych, pomoże napisać bądź wybrać intencje, które będą odpowiedzią na słowo Boże odczytywane w czasie liturgii danego dnia (patrz dalej: zasady przygotowania wezwań).
Wspólnotowe
Przygotowanie do pełnienia każdej funkcji liturgicznej powinno dokonywać się we wspólnocie, np. podczas spotkań formacyjnych poświęconych rozważaniu tematu liturgii, tzw. kręgów liturgicznych.
Przygotowanie bliższe
Próby przed liturgią
Podczas prób przed liturgią należy zwrócić uwagę na:
- artykulację i dykcję osób mających pełnić funkcję oranta – nie mogą jej pełnić osoby nieumiejące czytać wyraźnie; ćwiczenia dykcji to nieodzowny element przygotowania do pełnienia posługi słowa,
- określenie, ile osób ma pełnić tę posługę – posługujących może być tylu, ile jest wezwań,
- uzgodnienie treści i kolejności wezwań oraz przeczytanie ich na głos, aby wychwycić pułapki językowe,
- wskazanie miejsc, które mają zająć posługujący (w pobliżu miejsca wykonywania posługi),
- upewnienie się, czy jest homilia i wyznanie wiary – określenie, kiedy i w jaki sposób należy podejść do ambony lub innego odpowiedniego miejsca i z niego odejść (droga do przejścia powinna być jak najkrótsza); jeśli intencje podaje kilka osób, to wskazane jest, aby do odczytania wezwań podchodził zespół osób prowadzony przez ceremoniarza,
- strój posługujących – winien być godny i odświętny albo regionalny, w żadnym wypadku zbyt swobodny, roboczy lub plażowy.
Uzgodnienia z innymi uczestnikami celebracji
- główny celebrans lub osoba przez niego wyznaczona (np. ceremoniarz) decyduje o tym, jakie słowo Boże będzie wygłoszone w czasie liturgii (o ile przepisy liturgiczne dają taki wybór);
- główny celebrans lub inna osoba przez niego wyznaczona (np. inny kapłan, animator liturgiczny, ceremoniarz) sprawdza przygotowane wezwania i wyznacza ich rodzaj – wezwania muszą być zawsze sprawdzone, także we Mszach św. dla grup specjalnych;
- z głównym celebransem lub ceremoniarzem należy uzgodnić, czy jest wezwanie wiary i homilia;
- z organistą, scholą należy uzgodnić aklamację (słowa oraz to, czy ma być śpiewana czy recytowana i kto ją wykonuje); jeśli całe wezwanie ma być śpiewane, to powinna czynić to jedna osoba;
- jeśli modlitwa powszechna jest czytana z innego niż ambona miejsca, to ze scholą i/lub komentatorem należy uzgodnić sposób korzystania z mikrofonu;
- posługujący do modlitwy wiernych powinni uzgodnić między sobą, kto i w jakiej kolejności czyta intencje.
Przygotowanie bezpośrednie
Tuż przed celebracją należy pamiętać o tym, że:
- posługujący przychodzą do zakrystii co najmniej 15 minut (w dni powszednie) lub 30 minut (w święta i uroczystości) przed liturgią, aby dokonać ostatnich uzgodnień (dobór wezwań, uwzględnienie intencji mszalnych),
- estetyczną kartkę z czytelnie napisanymi, a najlepiej wydrukowanymi, wezwaniami należy włożyć do estetycznej, sztywnej okładki i przygotować na ambonie lub w pobliżu innego miejsca wygłaszania modlitwy; druga kopia, zawierająca przynajmniej tekst wezwania do modlitwy, ilość wezwań i modlitwę końcową, powinna być przygotowana dla głównego celebransa,
- przed liturgią należy również sprawdzić działanie mikrofonu (głośność, długość kabli, sposób włączania i wyłączania oraz zmiany ustawienia),
- przygotowane miejsca należy zająć jeszcze przed liturgią w kolejności wykonywanych wezwań (jeśli funkcję oranta pełni lektor, to idzie w procesji wejścia razem ze wszystkimi posługującymi w prezbiterium),
- istotnym elementem przygotowania jest modlitwa i chwila skupienia w ciszy.
Zasady przygotowania wezwań
- Modlitwa wiernych składa się z 4 GRUP WEZWAŃ następujących kolejno (w szczególnych okolicznościach, np. chrzest, bierzmowanie, zawarcie małżeństwa, pogrzeb, ta kolejność może być inna):
- w potrzebach Kościoła – rozwój Kościoła, papież, biskupi, kapłani, diakoni, misje, powołania, zjednoczenie chrześcijan, (archi)diecezja, katecheci, klerycy, seminaria, świątynie, prymicjanci, pielgrzymki,
- za rządzących państwami i o zbawienie całego świata – rządzący, pokój, zbiory, instytucje, pogoda, zawody (np. lekarze, górnicy), młodzież, dzieci, rodzice, narzeczeni, poszanowanie praw człowieka, sprawiedliwość, postęp duchowy, polityczny, gospodarczy,
- za znajdujących się w trudnościach życiowych – cierpiący fizycznie i duchowo, chorzy, niepełnosprawni, samotni, zmarli i konający, rodzina zmarłego, emigranci, zniechęceni, pogrążeni w nałogach, grzesznicy, kuszeni, upadający, ofiary wypadków, katastrof, wojen i klęsk żywiołowych.
- za wspólnotę miejscową – zgromadzeni na Mszy św., intencje lokalnego Kościoła (parafii), miasto, solenizanci, potrzeby parafii, rekolekcje, misje parafialne, duszpasterstwa działające w parafii;
- ilość wezwań: co najmniej 4 (przynajmniej po jednym z każdej grupy) i co najwyżej 6 (wyjątkowo więcej – tylko w mszach dla grup specjalnych);
- konstruowanie wezwań: winny być zwięzłe i niezbyt skomplikowane (jeśli wezwanie jest zbyt długie, łatwo zagubić jego sens), ułożone w duchu mądrej wolności (zgodnie z przepisami Kościoła, poprawne teologicznie, napisane pięknym i zrozumiałym językiem), wyrażające błagania (a nie dziękczynienie, przeproszenie czy uwielbienie) całej wspólnoty; nie może być w nich pouczeń, wyjaśnień czy komentarzy; jeśli w celebracji uczestniczą wierni kilku narodowości można przygotować wezwania w różnych językach;
- formy wezwań: wszystkie wezwania danej modlitwy muszą mieć jednakową formę, nawet, gdy do przygotowanej modlitwy zostaje dodane pojedyncze wezwanie, np. dotyczące intencji Mszy św. (przykłady: „Módlmy się za…, aby…”; „Boże spraw, aby…”; „Prosimy Cię Panie o…”; „Chryste, obdarz/zjednocz/wspomóż/…”; „Podziwiając wytrwałość Mędrców, zdążających z daleka do Jezusa, módlmy się o to, by wszyscy szukający odnaleźli Boga” (na 6 I);
- odpowiedzi (inwokacje) wiernych: po każdym wezwaniu orant dodaje: Ciebie prosimy, wierni odpowiadają: Wysłuchaj nas Panie; można też stosować inne aklamacje (np. Kyrie eleison; Te rogamus, audi nos; Chryste exaudi nos) bądź milczenie;
- przy łączeniu jutrzni z Eucharystią można w liturgii dni powszednich użyć próśb z jutrzni (OWLG 94);
- modlitwa wiernych musi być nieustannie aktualizowana – ma mówić o tym, czym żyją wierni; przy jej pisaniu należy uwzględnić: intencję Mszy św., okres roku liturgicznego, obchody ku czci świętych, myśl dnia (liturgia słowa), życie Kościoła (dni i tygodnie modlitw w intencjach Kościoła i świata, intencje szczegółowe, np. papieskie), rocznice ingresu, święceń, imieniny, życie parafii (misje, rekolekcje, duszpasterstwa, I Komunia św., bierzmowanie, pielgrzymki), obchody i rocznice świeckie (22.I, 8.III, 3.V, 1.IX., 17.IX., 11.XI), egzaminy, matury, sesja egzaminacyjna, bieżące wydarzenia w kraju i na świecie, np. wybory, klęski żywiołowe;
- w małych grupach dopuszczalna jest tzw. „modlitwa spontaniczna”, jednak również wtedy wezwania powinny być dobrze przemyślane i wypowiadane z zachowaniem wszystkich powyższych zasad (ew. wezwań może być więcej).