1. Zwyczaj łamania się opłatkiem i urządzanie uroczystości „opłatkowej” w okresie Bożego Narodzenia jest pięknym i wymownym zwyczajem życia chrześcijańskiego w Polsce, który należy podtrzymywać i pielęgnować.

Należy również przeciwdziałać tendencjom do zeświecczenia tego zwyczaju, przywracając mu jego pierwotną i głębszą treść. Do tego mają służyć pomocą niższe uwagi o urządzeniu uroczystości opłatkowej w zespołach liturgicznej służby ołtarza, zwłaszcza w zespołach lektorów oraz scholi dziewcząt.

2. Zwyczaj łamania się opłatkiem ma swoje właściwe miejsce w ramach wieczerzy wigilijnej we wspólnotach „pierwotnych”, w których człowiek tkwi całą swoją egzystencją, takich jak rodzina naturalna lub rodzina nadprzyrodzona, złożona z uczniów Chrystusa, którzy dla Niego opuścili rodzinę naturalną, wchodząc w drogę życia w/g rad ewangelicznych /klasztory, domy zakonne, grupa kapłanów pracujących na parafii itp./. W ramach tych wspólnot powinno mieć miejsce pierwsze, zasadnicze łamanie się opłatkiem podczas wieczerzy wigilijnej.

Człowiek jednak uczestniczy w życiu także wielu innych społeczności, które powinien przepajać duchem Chrystusowej miłości, widząc także w nich jedną z dróg do budowania jedności wszystkich w Chrystusie, co stanowi cel działania Kościoła.

W tym celu także w ramach tych społeczności można i należy w okresie Bożego Narodzenia urządzać uroczystość opłatkową. Szczególnie należy urządzać taką uroczystość w społecznościach pragnących realizować ideał wspólnoty chrześcijańskiej, do których należą także zespoły służby liturgicznej w parafiach.

3. Należy przestrzegać właściwych ram czasowych tych uroczystości. Nie powinny one mieć w żadnym wypadku miejsca przed liturgiczną uroczystością Bożego Narodzenia /a więc przed wieczerzą wigilijną w rodzinie „pierwszej”/. Opłatek w okresie adwentu jest czymś tak samo niestosownym jak np. „święcone” w Niedzielę Palmową.

Z drugiej strony nie należy przesuwać terminu „opłatka” poza okres Bożego Narodzenia, który w liturgii zamyka uroczystość Chrztu Pana Jezusa /niedziela po uroczystości Objawienia Pańskiego/.

4. Opłatek powinien mieć formę zbliżoną do wieczerzy wigilijnej a więc formę braterskiej agapy. Trzeba więc przygotować stół zakryty białym obrusem, wokół niego tyle krzeseł, ile będzie uczestników. Na stole powinna być figurka Matki Bożej z Dzieciątkiem /ew. cała „Szopka”, Pismo Św., świeca/ jak przy tygodniowej odprawie/. Zamiast kwiatów – przyozdobiona choinka /lub bukiety z gałązek/. Można cały stół udekorować gałązkami i przed każdym z uczestników postawić małą świeczkę. Stół może być także od razu na początku nakryty do posiłku.

5. Przebieg uroczystości może być następujący:

a) Kolęda /Wśród nocnej ciszy lub Bóg się rodzi/

b) Przeczytanie Ewangelii

c) Przemówienie kapłana /wyjaśnienie symboliki opłatka/

d) Dzielenie się opłatkiem

e) Śpiew: Miłujcie się wzajemnie /lub: Gdzie miłość wzajemna i dobroć/

f) Modlitwa wiernych /lub tajemnica różańca/

g) Posiłek

h) Ew. rozdanie podarków

i) Śpiew kolęd

j) Inne piosenki zabawy

6. Samo łamanie się opłatkiem nie odbywa się sposobem tradycyjnym /każdy łamie się z każdym wypowiadając życzenia/ ale w sposób lepiej wyrażający symbolikę opłatka jako znaku jedności i wspólnoty. Mianowicie: Każdy ma opłatek, podaje się go w koło z rąk do rąk, tyle razy ile jest uczestników/w ten sposób każdy ułamuje z opłatka każdego/. Albo sposób uproszczony /przy większej ilości uczestników/: jeden opłatek wędruje wokoło z rąk do rąk, każdy ułamuje z niego cząstkę w milczeniu. Sam symbol jest dostatecznie wymowny, nie wymaga dodatkowych słów.

ks. Franciszek Blachnicki